Bergen op Zoom

Geachte heer H. Heemskerk,

Onlangs hoorde ik dat de Rabobank en de ING samen 95% van de financiering van twee oorlogsschepen van het type korvet van Nederland aan Indonesië voor hun rekening willen nemen. Gezien de negatieve reputatie van Indonesië op het vlak van de mensenrechten vind ik dit zeer verontrustend. Het is in strijd met de geest van de criteria van het wapenexportbeleid. Ik meen dat een wapenembargo op Indonesië gerechtvaardigd is. De regering en een meerderheid in de Tweede Kamer denkt daar anders over. Een uitzondering voor de marine, zoals nu het geval is, acht ik ongepast. Gezien het belang dat de ik aan de kwestie hecht, verzoek ik om te voorkomen dat de schepen die thans bij de scheepswerf De Schelde worden gebouwd ooit aan Indonesië worden geleverd.

Financiering van de levering van militair materiaal aan Indonesië past niet in de voortrekkersrol die de Rabobank zegt te willen spelen op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Integendeel, het kan de geloofwaardigheid van de Rabobank ernstige schade toebrengen. Dat is nog een reden dat ik u verzoek de financiering van de bouw van korvetten te stoppen.

De Rabobank gaat uit van een aantal gedragscodes, convenanten en verdragen, die richtinggevend zijn voor het opereren van de Rabobank Groep. Dat juich ik natuurlijk toe. De levering van korvetten aan Indonesië is echter strijdig met een aantal van deze documenten, zoals de universele verklaring van de rechten van de mens, en de ‘Guide to the Global Impact.’ Dit laatste convenant stelt ondermeer dat medeplichtigheid aan mensenrechtenschendingen moet worden voorkomen. De levering van militair materiaal aan een regime dat regelmatig in opspraak komt omwille van de schending van de mensenrechten is in directe tegenspraak met dit principe.

De Indonesische marine vervoert de speciale eenheden van het Indonesische leger. Deze speciale eenheden zijn veelvuldig betrokken bij grootschalige mensenrechtenschendingen. De marine is ook betrokken bij kustbeschietingen, gevolgd door legeroptreden. Vorig jaar mei nog werd een eilandje voor de kust van Atjeh beschoten door een marineschip. Het Indonesische persbureau Antara berichtte: “het oorlogsschip vuurde enkele salvo’s af op het eiland. De rebellen vluchten de bossen in en daarmee opende ze de weg voor de Indonesische militairen om op het eiland te landen en de jacht te openen.”

Ook Amnesty International herhaalt in oktober 2004 haar oproep aan de Nederlandse regering om geen wapenexportvergunning te verlenen voor de levering van twee korvetten aan Indonesië. De organisatie roept op tot een stopzetting van wapenleveringen of technische ondersteuning van het militaire of politionele apparaat, zolang deze schendingen van de mensenrechten doorgaan.

Het Handvest van de Verenigde Naties stelt dat alle lidstaten vrede en veiligheid moeten bewaren met zo min mogelijk kosten voor bewapening die ten koste gaan van menselijke en economische middelen (artikel 26). In Indonesië leven tientallen miljoenen Indonesiërs onder de armoedegrens. Uitgaven voor gezondheidszorg en onderwijs gaan in Indonesië omlaag, terwijl de uitgaven voor het leger stijgen. De veiligheid van de Indonesiërs is hier niet mee gediend.

Een rapport van de Wereldbank toont een sterk stijgende trend van de defensie-uitgaven die vanuit de overheidsbestedingen en ontwikkelingsbudgetten komen (in 2004 gaat 15,5% van het ontwikkelingsbudget naar de militairen). Ook het gerenommeerde International Institute of Strategic Studies (IISS) constateert een scherpe stijging van het budget voor Defensie.

Bovendien bekostigt de centrale overheid van Indonesië slechts éénderde van het totale militaire budget. De rest van hun inkomsten verkrijgen de militairen door andere activiteiten, onder meer door corruptie, afpersing en illegale houtkap. Redenen genoeg om te stellen dat de steun aan het militaire regime van Indonesië in tegenspraak is met een engagement tot het stimuleren van duurzame ontwikkeling van de Rabobank.

Ik hoop dat de Rabobank afziet van de financiering van de levering van korvetten aan Indonesië en stappen onderneemt om soortgelijke investeringen in de toekomst te vermijden.

Bij voorbaat dank voor uw medewerking.

Met vriendelijke groet,

Gerard van Sprundel
Interim-voorzitter SP, afd. Bergen op Zoom
https://bergenopzoom.sp.nl