Bergen op Zoom

De gemeenteraadsverkiezingen in Bergen op Zoom hebben een grondige wijziging van het politieke landschap opgeleverd. De grote winnaar is de Partij van de Arbeid; de socialisten gingen van drie naar zeven zetels.

Datzelfde aantal behaalde Lijst Linssen, die partij sleepte de meeste stemmen binnen. Opmerkelijk was de onverwacht grote opkomst van de Socialistische Partij; de nieuwkomer in de Bergse gemeenteraad mag meteen twee zetels in beslag nemen. De andere nieuwkomer is de Politieke Partij Wij met een zetel. Een avond met winnaars betekent ook een avond met verliezers. CDA, VVD, GBWP en GroenLinks raakten een zetel kwijt. Maar de grote klap viel bij Leefbaarheid; de partij ging van vijf naar één zetel en werd daarmee bijna weggevaagd.

De uitslagen werden bekend gemaakt in de Hofzaal van Het Markiezenhof. Daar heerste aan het begin van de avond een gespannen sfeer. Aan de ene kant voorzichtig optimisme bij de Partij van de Arbeid en Lijst Linssen. Han Verbeem (PvdA) staat vol aandacht naar het scherm te kijken waar Nederland 2 de uitslagen van de eerste gemeenten uit de hoge hoed tovert. "We hopen op een zetel extra, vier jaar geleden zaten we 34 stemmen van een vierde zetel af. Toen was het politieke klimaat heel anders door de opkomst van Pim Fortuyn en Leefbaarheid. Ik hoop nu op een linkse meerderheid, dat is in ieder geval de landelijke trend."
Ook Ton Linssen rekent zich nog niet rijk. "Ik ben heel nieuwsgierig, ik kan niet geloven dat we minder zetels krijgen dan in 2002. Aan de andere kant zijn er nieuwe partijen in het spel, je weet nooit hoeveel stemmen die trekken."
Amper een uur later kunnen de vlaggen uit bij zowel Partij van de Arbeid als Lijst Linssen. Vooral de socialisten maken de grote sprong voorwaarts; van drie naar zeven zetels, meer dan een verdubbeling. De stemming bij lijsttrekker Ad van der Wegen en zijn partijgenoten is euforisch. Aan de andere kant van de zaal neemt de overwinningsroes bezit van de fractie van Ton Linssen. "Staat hier een nieuwe wethouder?," vraagt de medewerkster van Omroep Brabant aan Ton Linssen. "Op zijn minst," luidt het antwoord van de Bergse zakenman met een sociaal hart. Linssen slaat het stadium van de onderhandelingen over de te vormen coalitie en de verdeling van de wethoudersposten voor het gemak maar even over.

Winnaars en verliezers
De terugkeer van Jan van de Water in de Bergse gemeenteraad kondigt zich aan met een zetel voor de Politieke Partij Wij. De grafiek van de uitslag wijst aan dat nog niet iedere Bergenaar ontnuchtert is van de vastenavend. De Toffe Jongens Pertij haalt nog 337 stemmen binnen, voor sommige Bergenaren is het een heel jaar vastenavend. Andrew Harijgens mag zich ook scharen in het kamp der verliezers, GroenLinks levert een zetel in. De andere winnaar aan het linkse front is de Socialistische Partij, voor het eerst in de geschiedenis van Bergen op Zoom is die partij vertegenwoordigd in de raad. Maar lijstaanvoerder Anton van Dijk moet hoognodig iets aan zijn pr gaan doen, navraag bij andere raadsleden leert dat ze de man amper kennen. De partij schitterde vorige week ook door afwezigheid tijdens het debat in De Raayberg.
De Hofzaal is het decor voor een bal van winnaars en verliezers.
Lijsttrekker Dingeman van de Kieboom (Leefbaarheid Bergen op Zoom-Halsteren) is aan het begin van de avond realistisch en voorzichtig optimistisch. "Vorige keer haalden we vijf zetels, dat was een enorme winst.
We zijn toen meegelift op het succes van de Leefbaarheids-groeperingen. En we hadden onze voorman nog, Toon Roosenboom. Als we nu drie zetels halen ben ik heel tevreden, al wat meer is gaat boven de verwachtingen." Nog geen drie kwartier later staan de mensen van Leefbaarheid nog na te trillen van de politieke aardbeving die hun partij heeft getroffen. Van de vijf zetels blijft er nog slechts ééntje over, het worden vier eenzame jaren voor Dingeman van de Kieboom. "Dit is een enorme domper, zo'n terugval had niemand op gerekend," aldus de Halsterse lijstaanvoerder.
Ook bij de fractie van D'66/BSD hangt de vlag halfstok. De fractie moet een zetel inleveren, de komende vier jaar mogen Yvonne Kammeijer en Louis van der Kallen de belangen van deze partij behartigen.
Maar ook op andere plaatsen staan de gezichten op somber, maar liefst drie partijen uit de huidige coalitie komen in het verliezerskamp terecht. CDA, GBWP en VVD moeten ieder een zetel inleveren.

Wiegel effect
Vooral bij de VVD lijken de druiven zuur te zijn, Margreet van Kemenade is zwaar teleurgesteld. "De mensen hebben op Wouter Bos en Jan Marijnissen gestemd. Ze geven hun stem aan mensen die ze niet eens kennen, kijk maar naar die twee zetels voor de Socialistische Partij. Ze kijken niet wat er door ons op lokaal niveau is gepresteerd. De VVD haalt in Bergen op Zoom al jaren de hete kolen uit het vuur, we zijn nooit te beroerd om onze verantwoordelijkheid te nemen. En dan krijg je deze uitslag. Misschien moeten we de komende periode maar eens achterover leunen en in de oppositie gaan zitten. Laat anderen het karwei maar eens opknappen." Van Kemenade doet een zeer opmerkelijke uitspraak. "Hans Wiegel heeft de VVD-campagne verpest door de harde woorden aan het adres van D'66. Ik heb altijd veel bewondering gehad voor Wiegel, maar dit keer heeft hij zich vergaloppeerd. Eerlijk gezegd zit ik ook niet te wachten op een terugkeer van Wiegel naar de landelijke politiek. We krijgen nu natuurlijk weer die hele discussie wie nu de leider is binnen de VVD. Ik vind dat we maar eens goed moeten kijken naar de toekomst van Jozias van Aartsen." Van Kemenade wordt op haar wenken bediend, nog geen uur na haar uitlatingen in de Hofzaal trekt de huidige voorman van de liberalen het boetekleed aan en gooit de handdoek in de ring. De VVD kan op zoek naar een nieuwe lijsttrekker. "Marc Rutten zou een goede optie zijn", mijmeren Margreet van Kemenade en Gertjan Huismans. Laatstgenoemde bevindt zich nota bene in het hol van de leeuw, café Het Zwijnshoofd. Het is daar feest in de tent, Het Zwijnshoofd is al jarenlang de thuisbasis van de Partij van de Arbeid. Ook VVD-raadslid Huismans is zwaar teleurgesteld in de verkiezingsuitslag. "We zijn gestraft voor onze inzet en het beleid van de afgelopen jaren. De opkomst van de SP in Bergen op Zoom daar snap ik helemaal niets van. Bijna niemand weet wie deze mensen zijn." Achter hem wordt door de aanhang van de PvdA luidkeels gezongen over 'de schuld van het kapitaal', een lied dat iedere rechtgeaarde liberaal gillend naar buiten doet lopen. Gertjan Huismans laat het gelaten over zich heen gaan, de verdoving van de verkiezingsuitslag werkt bij hem nog volop.

Coalitievorming
Even verderop zit PvdA-kopman Ad van der Wegen aan een tafeltje te bekomen van een enerverende avond. Meer nog dan Ton Linssen is de coming man van de Bergse Partij van de Arbeid de grote overwinnaar. "Zeven zetels, dat overtreft alle verwachtingen. Ik wist niet wat we moesten verwachten van andere partijen zoals Wij, de Socialistische Partij en de lijst Akkaya. Natuurlijk hebben we deze enorme overwinning ook te danken aan het succes van Wouter Bos. De mensen willen gewoon een socialer beleid, ook in Bergen op Zoom." Van der Wegen geeft onmiddellijk toe dat de onderhandelingen voor een nieuwe coalitie er niet gemakkelijker op zijn geworden door de uitslag van de verkiezingen. "Maar we sluiten niemand uit, de bal ligt overigens bij Ton Linssen. Wij willen als Partij van de Arbeid serieus kijken of we er samen met Lijst Linssen uit kunnen komen. Maar er zijn nogal wat hobbels, bijvoorbeeld de meningen over intergratie. Wij hebben afgevaardigden uit de Turkse gemeenschap op de lijst staan, de houding van Linssen over intergratie zal moeten veranderen."
Van der Wegen wil absoluut geen achterkamertjespolitiek zoals die in 2002 werd bedreven bij de vorming van een coalitie. "Toen was ik er nog niet bij, ik ben iemand die gaat voor openbare onderhandelingen. Natuurlijk zal dan ook het vraagstuk van het wethouderschap aan de orde komen. Voor die functie ben ik niet beschikbaar, daar ben ik ook heel duidelijk in. Ik ben politiek leider en die functie vervul je het best vanuit de raad."
Rest er binnen de PvdA nog één probleempje, het geval Piet van den Kieboom. De huidige wethouder voerde onverwacht een actie voor voorkeurstemmen en dat viel niet bij iedere socialist in goede aarde. Die actie leverde Van den Kieboom wel 323 voorkeurstemmen op en dus een raadszetel. "Piet maakt deel uit van de nieuwe raadsfractie en voorlopig ook niet meer dan dat," aldus Ad van der Wegen.