Bergen op Zoom

Beste mensen,

Voor u ligt het inlegvel van onze afdeling voor de maand juni. Dit inlegvel heeft als titel´BUS´. U zult bij deze titel wellicht denken aan de actie die is gevoerd door onze
SP- afdeling op 1 mei tot behoud van goedkoop openbaar vervoer in onze gemeente en Noord- Brabant. Of aan het opheffen van buslijnen hier in de omgeving, de veiligheid van de buschauffeurs en hun passagiers, cao- afspraken in het OV, het nieuwe bus- en publieksvriendelijke busstation in Bergen op Zoom… of misschien zelfs wel aan een collectebus.

Niets van dit alles. Wij willen het met u hebben over- we geven toe dat het een omslachtige inleiding is- het ‘Armoedebeleid’ in Nederland. Wij zullen alvast een tipje van de sluier oplichten: ‘BUS’ staat namelijk voor ‘Brabantse Uitkeringsgerechtigden Samen’. Het betreft een organisatie die vanuit idealistische overtuiging pleit voor rechtsgelijkheid van alle burgers in Nederland en voor waarborging van de rechten van uitkeringsgerechtigden en minima.

Deze onafhankelijke- dus niet politiek, religieus of anderszins gebonden organisatie- heeft op vrijdag 28 mei 2010 een forumdiscussie georganiseerd in Tilburg. Een van hun werkgroepen- de Werkgroep Armoede en Politiek (WAP)- wilde met deze bijeenkomst aandacht vragen voor:

Het stelsel van sociale zekerheid (waaronder armoedebeleid) dat in deze tijden van economische crisis volop ter discussie staat. Inmiddels spreken vele ambtelijke commissies over zogenaamde 'brede heroverwegingen' en 'fundamentele herbezinning'. Zij zullen uiteindelijk met voorstellen richting de politiek komen die daar een beslissing over zal moeten nemen.

Maar wat beslist de politiek? En wie is de politiek?
Is dat de Tweede Kamer of is dat de gemeenteraad?
De rechten van minima en uitkeringsgerechtigden drijven ergens tussen de wal van de landelijke politiek en het schip van de lokale politiek. En ergens tussen de vier muren van de spreekkamer van de case- manager.

Een panel met politieke kopstukken (woordvoerders ‘armoedebeleid’ in de Tweede Kamer, Provinciale Staten en gemeente mochten zich onder leiding van Marc Albers en William Peeters van BUS- met het voorgaande in gedachte- uitspreken over een drietal prikkelende stellingen.

Allereerst een voorstelrondje van de panelleden:

Dit forum werd kritisch gevolgd door het ruim aanwezige publiek, veelal mensen uit alle geledingen van de maatschappij die actief waren- of nog altijd zijn in het werkveld van armoedebestrijding en bijstandsbeleid.

De eerste stelling waar het forum zich over mocht uitspreken gold het oormerken van ´Rijksmiddelen´ aan de gemeenten ten behoeve van het armoede en- bijstandsbeleid. Ter toelichting: veel gemeenten gebruiken de ‘niet- geoormerkte gelden’ om ze toe te voegen aan de algemene middelen, om bijvoorbeeld bodemloze bouwputten mee te dempen, een pleinenplan met een bijzonder prijzige´Portugese´vloerbedekking te realiseren of door deze gelden te verspillen aan de gebakken lucht van wat men ´Citymarketing´ noemt. Kortom het niet- gebruik van deze middelen mag niet lonen voor de gemeenten.

Het moge duidelijk zijn dat de SP zich een voorstander betoonde van het ‘oormerken’. Dit zou de gemeenten moeten stimuleren om meer aan armoedebestrijding te doen. Armoedebestrijding is namelijk geen luxe.

De andere partijen aan tafel hadden beduidend meer problemen met het ‘oormerken’. Het CDA had bijvoorbeeld het argument dat de ‘Couleur Locale’ leidend diende te zijn, iedere gemeente is namelijk anders. In deze werd het CDA bijgevallen door D66, die meer wilde kijken naar hoe effectief de middelen werden ingezet.
Ook de PvdA had zo zijn eigen redenen om tegen te zijn. Zo zouden gemeenten niet meer de mogelijkheid hebben om meer geld dan de geoormerkte gelden aan ‘armoedebeleid’ in te zetten. Het kwam een beetje merkwaardig over om dit te horen van een partij die afgelopen jaren toch maar had besloten om 130 miljoen van de 480 miljoen Euro aan extra ‘Rijksgelden’ voor het armoedebeleid te oormerken.
Ook Groen Links wilde niet oormerken en stelde zich op het standpunt dat het Rijk maar moest ingrijpen door bijvoorbeeld bij werkende armen het minimumloon te verhogen en de lastendruk voor de werkgevers te verminderen.

Stelling nummer twee. ´Waar ligt de verantwoordelijkheid voor ´t gebruik
c-q. het ´niet- gebruik´ van voorzieningen. Dient er bij contacten van ambtenaren met cliënten volledige informatie plaats te vinden over rechten op het gebruik van voorzieningen? En moet er bij niet goed toepassen van regelgeving met terugwerkende kracht worden gerepareerd (alsnog te worden uitbetaald).

In het kort: ‘Het panel was het eens over een deugdelijke informatievoorziening (niet alleen in het plaatselijk middenstandsblaadje), en onderkende het belang van een goede voorlichting door de betreffende ambtenaren. Zeker de SP, D66 en Groen Links waren zeer duidelijk: ´De ambtenaren dienen verder te kijken dan hun neus lang is´ en gebeurd dit niet dan zal er met terugwerkende kracht dienen te worden gerepareerd.
Als enige partij zag het CDA beren op de weg. Zo werd er gewezen op het handhavingsprobleem en de eigen verantwoordelijkheid van de cliënt.

Verder was een grote meerderheid van de partijen aan tafel het er over eens dat we eigenlijk van al die voorzieningen af zouden moeten door een structurele verhoging van het netto besteedbaar minimum inkomen. Het CDA werd aangevallen omdat ze de koppeling tussen de lonen en uitkering, evenals de specifieke heffingskortingen voor minima wilde beëindigen. Het CDA verdedigde zich met het argument dat het geld eerst moest worden verdiend voordat we het konden uitgeven.

Stelling nummer drie. Waar ligt de armoedegrens? Om het beeld enigszins vorm te geven werd het voorbeeld aangehaald van een Europese insteek, te weten: De armoedegrens ligt op 60 % van het gemiddeld inkomen uit een land. Voor Nederland zou dat 60 % van € 32500,00 betekenen, zijnde ca. € 19.500,00 op jaarbasis.

De SP zag in dit deze insteek een bevestiging van wat ze al jaren roept. Het minimumloon- en de uitkeringen moeten worden verhoogd. Uitgaande van de Europese norm, zo rekende Nico, het aanwezige publiek voor, zou het betekenen dat er € 250,00 per maand bij zal komen. In het verkiezingsprogramma van 2010 hebben ze zich overigens nog bescheiden opgesteld met een verhoging van 5%. Een persoonlijke noot van de schrijvers van dit inlegvel- ‘Wij vinden deze verhoging wel erg karig’.

D66 attendeerde op het feit dat met het hanteren van deze norm 10 tot 11% van de Nederlandse Bevolking onder de armoedegrens terecht zou komen. Daarbij werd gewezen op de kleine baantjes en de vele ZZP- ers (Zelfstandigen zonder Personeel) die ons land inmiddels kent.
Het CDA koos een geheel andere invalshoek. “We hebben op Luxemburg na de hoogste uitkeringen van Europa, dus er is geen noodzaak tot extra geld. We moeten armoede niet alleen in geld uitdrukken.” Zo werd er vanuit deze partij gewezen op de financiële ongeletterdheid, evenals overkreditering waardoor mensen in de problemen komen.

Na de forumdiscussie van de ochtend, kreeg de dag een vervolg in de middagsessie met de deelname van het publiek aan de discussie. Uitgangspunt in deze was de vraag: ‘Hoever wil/ moet Den Haag gaan om de doelgroep te bereiken?’Spijtig was echter dat Hans Spekman en Elly Blanksma- wegens verplichtingen elders- hier niet bij aanwezig konden zijn. Hierdoor ontstond er veel overlap tussen de nog aanwezige forumpartijen.

Navolgend een korte impressie van enkele van de opmerkingen die n.a.v. deze vraagstelling de revue passeerden:

Het nog aanwezige forum en het overgrote gedeelte van het publiek kon zich vinden in de noodzaak tot verhoging van het algemene uitkeringsniveau, omdat het voorkomen van armoedeproblemen nu eenmaal beter is dan genezen.

SP- Gemeenten moeten in staat worden gesteld om goed armoedebeleid te voeren. Er dienen positieve prikkels te zijn. Doet een gemeente het goed, dan dient er extra geld te worden vrijgemaakt vanuit het ‘Gemeentefonds’ ( is de financier van de gemeenten) Verder dient het tot een trendbreuk te komen in het gemeentelijk/ landelijk beleid waarbij met name de stok (sancties) is gehanteerd om mensen aan het werk te krijgen. Zo pleitte Nico ingeval van inkomsten uit werk en gedeeltelijke uitkeringsafhankelijkheid voor een werkbonus van 25% van het verdiende loon op de uitkering.

Werk boven uitkering.
Alle vertegenwoordigers van de politieke partijen onderschreven dit uitgangspunt. De SP maakte er echter wel de kanttekening bij dat werk wel beloond zou moeten worden, en geen slavenarbeid moest zijn, zoals bv. de postbezorging met een uurloon van € 4,00 of het werken als schoonmaker voor bruto € 8,36 per uur.

Koppelen van bestanden om de doelgroep te bereiken.
D66 was hier om privacy redenen zwaar op tegen.
De SP wil hooguit een koppeling via de ‘Blauwe envelop van de Belastingdienst’, waarin duidelijk de rechten op voorzieningen voor de betreffende persoon zouden moeten worden opgenomen.

Vanuit het publiek werd op een gegeven ogenblik ook het doorwerken tot 67 jaar aangekaart. In deze bleek de waterscheiding tussen de SP enerzijds en D66 en Groen Links anderzijds. De laatste twee toonden zich vanuit een vermeende financiële noodzaak voorstander van het doorwerken tot 67 jaar. De SP kreeg veel bijval vanuit het publiek, dat terecht wees op de ‘zware beroepen.’Een in het publiek aanwezige PvdA- er (was het duidelijk oneens met het standpunt van zijn partij) en bracht het volgende voorbeeld onder de aandacht. Hij was zelf werkbegeleider bij een bedrijf dat ploegendiensten draaide. Als verantwoordelijke liet hij het oudere personeel een uur voordat zij naar huis gingen eerder stoppen met werken, zodat zij alvast wat konden slapen voordat zij om 7.00 uur ’s ochtends in de auto naar huis gingen. Met deze handelswijze wilde hij voorkomen dat er iemand van zijn collega’s achter het stuur in slaap zou vallen en zou verongelukken. Dit zou hij nooit met zijn geweten in het reine kunnen brengen. NB. Deze persoonlijke inbreng kon op veel bijval rekenen. Goed dat er nog zulke mensen zijn.

Bij het slotwoord stelde de gespreksleiders van BUS verzuchtend en constaterend vast dat het bestrijden van armoede in Nederland helaas niet meer de prominente plaats van vroeger inneemt op de politieke agenda’s. Uw schrijvers van deze maand willen daaraan toe voegen dat dit met name bij de VVD en het CDA geval is. Maar helaas ook bij vele andere partijen. Daarbij dienen we ook de hand in eigen boezem te steken. Soms leek het de afgelopen jaren wel alsof landelijk vertegenwoordigers van onze partij waren vergeten waar men groot mee is geworden. Gelukkig had niet iedereen last van dit selectieve geheugenverlies.

Zo zijn wij blij dat er SP- Kamerleden zijn zoals: Sadet Karabulet en Paul Ulenbelt, die zich de afgelopen jaren met hart en ziel hebben ingezet voor het welzijn van- en het behoud van rechten voor de minima in Nederland. Zodat we voor de bestrijding van armoede in de toekomst niet afhankelijk zullen worden van de

‘Collecte- BUS’

Met socialistische groet,

Anton van Dijk en Ron van Toor.