Bergen op Zoom

Maandag 19 juli werd de Tweede Termijn in het Bergse Haven debat behandeld. Hieronder de inbreng van de SP.

Voorzitter, college, raad, belangstellenden op de publieke tribune en luisteraars van de BRTO- radio:

Voorzitter,

In de eerste termijn heb ik gemeld dat ‘Deloitte’ in onze ogen ondermaatse rapporten heeft samengesteld en dat zij daarmee een wanprestatie hebben geleverd. Zeker wanneer we dit afzetten tegen het enorme bedrag van 240.000 Euro, die zij hiervoor in rekening hebben gebracht. Wij zijn content met de opmerking van de wethouder van financiën dat hij eveneens kritisch is ten aanzien van de hoge rekening en hierover rekenschap zal vragen bij ‘Deloitte’.

In mijn tweede termijn wil ik aandacht schenken aan de andere rol van ‘Deloitte’ in dit dossier, die wij als curieus en misschien zelfs wel als dubieus moeten duiden. Want in dit dossier zien wij niet alleen ‘Deloitte’ terug als huisaccountant van onze gemeente, maar tegelijkertijd zien we ze ook in zakelijke relatie staan met de ‘GEM Bergse Haven B.V.’, en daarmee impliciet ook met de marktpartijen AM en Amvest.
Daarmee laadt ‘Deloitte’ in onze optiek de schijn van conflicterende belangen of belangenverstrengeling op zich, of althans de zweem ervan. Wij zijn de mening toegedaan dat het dienen van diverse broodheren in dit samenwerkingsverband kan leiden tot ongewenste situaties.

Zo werden bijvoorbeeld in de zomer van 2009 SP- vragen aan Deloitte over het dichtdraaien van de geldkraan door de moederbedrijven van AM en Amvest door hen niet beantwoord.
Ter nadere duiding: ‘Inmiddels hebben wij uit publicaties en gemeentelijke berichtgeving kunnen opmaken dat AM en AMVEST zich niet aan de gemaakte afspraken met de gemeente hebben gehouden- of door het dichtdraaien van de geldkraan hebben kunnen houden.
De SP achtte beantwoording van haar vragen wezenlijk voor de goedkeuring van het beleidsverslag en de jaarrekening uit 2008. Dit beleidsverslag had in onze optiek namelijk de meest actuele risico’s en financiële ontwikkelingen over de ‘Bergse Haven’ dienen te bevatten. De definitieve cijfers uit 2008, evenals de cijfers over 2009, zijn overigens nog altijd niet beschikbaar.

Ter zijde: ‘ De SP vindt het opvallend dat de definitieve jaarrekeningen van de GEM over 2006 en 2007, alsmede de voorlopige jaarrekening over 2008, geen goedkeurende accountantsverklaringen en ‘Verslagen van Bevindingen’ bevatten. Via de ‘Kamer van Koophandel’ hebben wij begrepen dat dit niet verplicht is, want het zou om kleine jaarrekeningen gaan. Wij vinden dit hoogst opmerkelijk, want in deze jaarrekeningen wordt ook melding gemaakt van een afgegeven bankgarantie van 75 miljoen Euro, evenals het effectueren van een lening van 45 miljoen Euro per 1 januari 2012. Ook vinden wij het vreemd dat in het kader van een Publiek Private Samenwerking, met nadruk op Publiek, zo weinig transparantie is gegeven vanuit de publieke deelneming van onze gemeente, evenmin als vanuit haar huisaccountant ‘Deloitte’, over het reilen en zeilen van de GEM.

Het gemis van actuele cijfers.

Dit gemis van actuele cijfers over de ‘Bergse Haven’ vormde voor de SP in zowel 2008 als 2009 reden om de beleidsverslagen, evenals de jaarrekeningen van de gemeente af te keuren.
In onze optiek had Deloitte bij gebrek aan actuele cijfers over ´De Bergse Haven´ geen goedkeurende verklaring ten aanzien van de jaarrekeningen mogen afgeven. Zij hebben er evenwel voor gekozen dit toch te doen. Daarmee is willens en wetens de gemeenteraad, die over het algemeen blind vaart op een dergelijke verklaring, naar onze mening op het verkeerde been gezet. In onze optiek had ‘Deloitte’ in deze situatie, mede gelet op alle onzekerheden die er waren, moeten kiezen voor het afgeven van een
‘verklaring tot oordeelsonthouding’ of de jaarrekening moeten afkeuren.
Gelet op al het voorgaande staat voor de SP de positie van Deloitte als onafhankelijke accountant ter discussie. In deze willen wij graag een reactie van het college.

Dan wil ik nu overgaan naar het ‘Hoofdpijndossier Bergse Haven’, tweede bedrijf.

Ik wil nogmaals met u teruggaan naar 28 juni 2004. Zoals gemeld maakt in 2004 een raadslid terecht vele kritische opmerkingen ten aanzien van het plan ‘Bergse Haven’. Vervolgens wordt dit raadslid in de periode 2006 t/m 2010 wethouder economische zaken. En in 2009 wordt hij ook verantwoordelijk voor het dossier de ‘Bergse Haven’. Pas dan wordt naar zijn zeggen de omvang van de grote problemen bij dit project zichtbaar. Opmerkelijk: deze wethouder stapt in 2006 uitermate kritisch ten aanzien van dit plan in het college, laat zich alle nietszeggende informatie aanleunen en vraagt verder niets over de voortgang van dit plan binnen het college. Zelfs niet wanneer de eerste risico- analyses in 2007 bekend zijn. Wat wij ook heel vreemd vinden is dat iedere inwoner uit onze gemeente in de periode 2006 – 2008 heeft kunnen waarnemen dat er niet werd gebouwd op de ‘Kiek’, en dat daarmee de exploitatie- opzet niet werd gehaald. Maar noch deze wethouder, noch zijn overige collegeleden hebben dit naar eigen zeggen gezien. Voor hen ging alles goed met het project de ‘Bergse Haven’. Wij kunnen dit bijna niet geloven. Men moet welhaast ziende blind, en horende doof geweest zijn om dit niet te hebben kunnen waarnemen. Alle alarmbellen hadden moeten afgaan. En als het college deze alarmerende ontwikkeling niet heeft gezien, dan had men dit moeten zien. Is hier sprake van onverantwoord lijdzaam toezien, of is er sprake van ernstig verwijtbaar plichtsverzuim?

Op deze vragen is niet zomaar antwoord te geven. Wat wel te zeggen valt is dat deze wethouder van economische zaken- met dwarsverbanden naar grondzaken- niet alleen een individuele verantwoordelijkheid had binnen dit college, maar evenals zijn collega’s ook een collectieve. Met elkaar is men, als collegiaal bestuur, verantwoordelijk geweest voor het dossier de ‘Bergse Haven’. Onder hun neus heeft zich als het ware een financieel ‘Grieks- drama’ afgespeeld en het college bespeurde geen onraad. Ons inziens valt één en ander niet met elkaar te rijmen. Graag een nogmaals een reactie van de betrokken collegeleden.

Slotopmerkingen vanuit de SP

Het heeft ons deugd gedaan, dat het huidige college afstand neemt van PPS- constructies en daarmee de eerdere bedenkingen van de SP over deze constructies onderschrijft. Ook zijn wij tevreden over de toegezegde verbeterpunten met betrekking tot risico- management, dossiervorming, archivering en zeker de contractvorming, waarbij de nadelen nu wel erg makkelijk bij de gemeente zijn neergelegd.
De SP wil van het college weten hoe de toegezegde verbeterpunten in de toekomst worden geborgd?

Dan het vervolgtraject ‘Bergse Haven’.
Omdat de SP zeer ontevreden is over de kwaliteit van de rapporten van ‘Deloitte’ en ook nog altijd ontstemd is over de geheimhouding op een aantal essentiële onderdelen van het dossier de ‘Bergse Haven’ stellen wij voor om de rapporten van ‘Deloitte’ te completeren. Uiteraard inclusief alle tot nu toe geheime stukken. Wij vinden dat onze Raad en burgers hier recht op hebben.

Bij deze completering denken wij aan een rapport, dat beoordelingen en aanbevelingen bevat, waarbij ook de rol van ‘Deloitte’ wordt meegenomen. Bij voorkeur willen wij dit rapport op de goedkoopst mogelijke wijze laten samenstellen, door bijvoorbeeld de Rekenkamer. Indien dit nog steeds niet mogelijk is, dan opteren wij als tweede keus voor een andere onafhankelijke externe derde, bijvoorbeeld de forensische dienst van KPMG of Price Waterhouse Coopers. Wij willen dit dossier vanavond niet afkaarten, zonder eerst kennis te hebben genomen van de aanbevelingen en beoordelingen van een onafhankelijk deskundige. Pas wanneer zijn rapport openbaar op tafel ligt en behandeld is door de Raad, kunnen er weloverwogen conclusies worden getrokken. En wanneer dit is gebeurd, kan er verder worden gesproken over de wenselijkheid van een ‘Raadsenquête’.

Tot zover.

Note: De SP heeft vanwege de inbreng in Eerste en Tweede Termijn de Motie van Wantrouwen tegen het College van CDA, D66, GroenLinks en BSD mede ondertekend.

Inleidende tekst motie van wantrouwen door CDA-fractievoorzitter W. Musters

Motie van Wantrouwen