Bergen op Zoom

Nog geen twintig kilometer is de afstand tussen mijn woning in Bergen op Zoom en de kerncentrale Doel in het gelijknamige Belgische plaatsje. Doel staat bovendien in het dichts bevolkte gebied van alle kerncentrales in Europa. Mocht er hier zich een ongeluk voordoen met de kerncentrale zoals in Fukushima (@Hanvanderhorst niet Fukuyama) worden volgens WISE Nederland meer dan negen miljoen mensen getroffen.

Oppernar en Farao van de Bataafse Republiek Arjen Lubach heeft in zijn inmiddels succesvolle televisiereeks ‘Zondag met Lubach’ al een aantal zeer sterke en soms ook hilarische items gemaakt. Onder meer over de bio-industrie, het ‘partijprogramma’ van de PVV en natuurlijk het viral ‘America first, Netherlands second’ filmpje. Ik vond de uitzending van zondag vier november over kernenergie een van zijn minst uitgedachte onderwerpen.

Ik heb de aflevering nog een keer gekeken om er zeker van te zijn dat het niet gewoon kwam omdat mijn eigen ideeën over kernenergie waren vastgeroest.

De voordelen van kernenergie (levert relatief veel energie, lage CO-2 uitstoot) werden terecht uitgelicht. Deze voordelen zijn er ook, zeker ten opzichte van de smerige bruinkoolcentrales of het schaarse olie en gas. De framing in de aflevering was echter vooral dat men in Nederland niet durft te benoemen dat kernenergie heel erg schoon is en dat kernenergie toch vooral een onderwerp is wat in de taboesfeer blijft, een onderwerp waar men bang voor is om over te spreken.
Ik denk dat dit niet klopt. Volgens mij is kernenergie juist een van de meest gepolariseerde debatten uit de recente geschiedenis, die bovendien massa’s volk op de been hebben gebracht.
Talloze actiecomités, piketstakingen, blokkades en demonstraties zijn er in het (recente) verleden geweest om kernenergie en de bouw van nieuwe kerncentrales tegen te houden.

Ook Bergen op Zoom kent een lange traditie met de antikernenergie beweging, waarbij zowel het Belgische Doel als de Zeeuwse kerncentrale in Borssele onderwerp van discussie waren. Het onderwerp is altijd bespreekbaar geweest en tegenstanders van kernenergie hadden en hebben echt niet alleen argumenten dat kernenergie ‘niet goed voelt’, zoals Lubach en verschillende politieke partijen nu claimen.

De voornaamste argumenten tegen kernenergiecentrales zijn niet alleen het radioactief afval geweest, de problemen met de opslag hiervan of de kosten van de bouw (soms tientallen miljarden per centrale) zoals Lubach beweerd, die zelf schijnbaar dit keer ‘VVD-corvee’ had. De daadwerkelijke dreiging van een kerncentrale zoals Doel of Borssele, waar ik zelf dichtbij woon, zit hem in het gevaar wat het vertegenwoordigd. Het potentiele gevaar. Dat het in het verleden tot nu weinig grote rampen zich hebben voorgedaan, (Tsjernobyl 1986 geeft vandaag de dag nog steeds problemen voor de gezondheid van vele duizenden volwassenen en kinderen) geeft absoluut geen garanties voor verdere ontwikkelingen. Niet voor niets zijn er nauwelijks verzekeraars en daarmee financiers die zich willen wagen aan de bouw of verzekering van kerncentrales. Naast het kritiekloos promoten van kernenergie ontstond er in het programma ook geen diepere laag die de klimaatproblematiek in het algemeen adresseerde.

De oplossing van ‘het klimaatprobleem’ zit hem dan ook niet in meer kerncentrales of, zoals in Duitsland, de (her)opening van bruinkoolcentrales. De oplossing zit hem ook vooral niet in een individueel gerichte aanpak, waarin alleen de consument wordt aangesproken en grote vervuilende bedrijven worden ontzien.
Meer fundamentele vragen die tot nu te weinig zijn gesteld zouden over het falende kapitalistische systeem moeten gaan en niet zoals mede-historicus Han van der Horst recent beweerde dat de klimaatproblematiek en het bouwen van kerncentrales losgekoppeld moest worden van iedere ideologische overtuiging.
De bekende wetenschapper en klimaatactiviste Naomi Klein zegt hierover in haar boek This Changes everything: ‘ons economisch stelsel en het klimaat staan op voet van oorlog’. Alleen door fundamentele veranderingen aan te brengen op ons systeem kan het klimaat nog gered worden.

Laten we daarom in Bergen op Zoom (en in de rest van Nederland) georganiseerd verder strijden tegen de kerncentrale Doel die met zeer grote regelmaat onveilig wordt verklaard. De kerncentrale die nog geen slachtoffers heeft gemaakt, maar wel de potentie heeft om een gebied waarin miljoenen mensen leven in een klap totaal onleefbaar te maken.
‘Het kapitalistische systeem is fundamenteel onduurzaam. Een socialistische maatschappij, met een gezamenlijke eigendom van de grote productiemiddelen en een economische planning, gebaseerd op doorgedreven inspraak, creëert wel de voorwaarden om de uitdaging aan te gaan’.

Enkele voorstellen die ook op de site redisthenewgreen.be te vinden zijn:
- Voor dwingende, wettelijk verplichte uitstootbeperkingen in plaats van marktmechanismen
- Promotie van openbaar vervoer en stadsverwarming in openbaar beheer, openbare stadsbedrijven voor energie
- Terugdraaien van privatisering openbare diensten
- Sluiting van de kernreactoren en vervanging door echt duurzame hernieuwbare energie
- Een globaal geplande en rechtvaardige transitie zodat fossiele brandstoffen onder de grond kunnen blijven

C.P.Minnaard
Historicus
Bestuurslid SP Bergen op Zoom / Brabantse Wal

Om verder te lezen:

> Een zeer goed artikel uit het Belgische tijdschrift LAVA:

https://lavamedia.be/de-markt-dumpen-om-het-klimaat-te-redden/?fbclid=Iw...

> (goed initiatief en meer informatie uit België: http://redisthenewgreen.be/nl/) > https://www.groene.nl/artikel/gaan-de-groene-vlaggen-wapperen --> de link tussen het marxisme en de ecologische beweging

> http://www.co2ntramine.nl/informatie/informatie-over-kernenergie/ook-daa...

> https://sp.nl/column/sandra-beckerman/2018/geen-nieuwe-kerncentrale?fbcl...

> https://wisenederland.nl/kernenergie/kerncentrale-doel-belgi%C3%AB